Prawa Pacjenta

INFORMACJA O PRAWACH PACJENTA
 
§ 1
PRAWO DO ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH
 
1.  Każdy pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej, opartej na dostępnych metodach i środkach zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, wykonywanych zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością.
2.  Pacjent ma prawo, w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń zdrowotnych, do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń.
3.  Pacjent ma prawo żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych:
a)  lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie;
b)  pielęgniarka (położna) zasięgnęła opinii innej pielęgniarki (położnej).
4.  Lekarz/pielęgniarka (położna) może odmówić zwołania konsylium lekarskiego lub zasięgnięcia opinii innego lekarza, jeżeli uzna, że żądanie jest bezzasadne. Zarówno żądanie pacjenta oraz jego odmowę odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
5.  Pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia. W przypadku porodu pacjentka ma prawo do uzyskania świadczeń zdrowotnych związanych z porodem.
 
§ 2
PRAWO PACJENTA DO INFORMACJI O STANIE ZDROWIA
 
1.  Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, lub jego przedstawiciel ustawowy mają prawo do uzyskania lub rezygnacji z uzyskania przystępnej informacji o stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu, a także o pielęgnacji i zabiegach pielęgniarskich.
2.  Pacjent ma prawo żądać, aby osoba wykonująca zawód medyczny nie udzielała mu informacji, o których mowa powyżej. Po uzyskaniu informacji, o których mowa powyżej, pacjent ma prawo przedstawić osobie wykonującej zawód medyczny swoje zdanie w tym zakresie.
3.  W sytuacjach wyjątkowych, jeżeli rokowanie jest niepomyślne dla pacjenta, lekarz może ograniczyć informację o stanie zdrowia i o rokowaniu, jeżeli według oceny lekarza przemawia za tym dobro pacjenta.
 
§ 3
PRAWO DO INFORMACJI O PRAWACH PACJENTA
 
Pacjent ma prawo do informacji o prawach pacjenta.
§ 4
PRAWO DO ZGŁASZANIA DZIAŁAŃ NIEPOŻĄDANYCH PRODUKTÓW LECZNICZYCH
 
Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy, lub opiekun faktyczny ma prawo zgłaszania osobom wykonującym zawód medyczny, Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu działania niepożądanego produktu leczniczego zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2021, poz. 974 ze zm.)
 
§ 5
PRAWO DO TAJEMNICY INFORMACJI
 
1.  Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego.
2.  Osoby wykonujące zawód medyczny są obowiązane zachować w tajemnicy informacje związane z pacjentem, w szczególności ze stanem zdrowia pacjenta. Obowiązek zachowania tajemnicy obowiązuje również po śmierci pacjenta, chyba że zgodę na ujawnienie tajemnicy wyrazi osoba bliska. Zwolnienia z tajemnicy nie stosuje się, gdy ujawnieniu tajemnicy sprzeciwi się inna bliska osoba.
3.  Obowiązku zachowania tajemnicy nie stosuje się, gdy:
a)  tak stanowią przepisy ustaw,
b)  zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób,
c)  pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy,
d)  zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń,
e)  prowadzone jest postępowanie przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.
 
§ 6
PRAWO DO WYRAŻENIA ZGODY NA UDZIELENIE ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH
 
1.  Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, po uzyskaniu informacji w zakresie określonym w § 2.
2.  Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych. Prawo do wyrażenia zgody, o której mowa w zdaniu poprzednim ma również przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody. W przypadku braku przedstawiciela ustawowego prawo to, w odniesieniu do badania, może wykonać opiekun faktyczny.
3.  Pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego.
4.  W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta, zgodę, o której mowa w ust. 1, wyraża się w formie pisemnej. Do wyrażania zgody oraz sprzeciwu stosuje się odpowiednio ust. 2 i 3 powyżej.
5.  W przypadkach określonych odrębnymi przepisami badania lub określone świadczenia zdrowotne mogą być przeprowadzane przez lekarza, ratownika medycznego oraz pielęgniarkę pomimo braku zgody lub zgłoszenia sprzeciwu.
 
§ 7
PRAWO DO POSZANOWANIA INTYMNOŚCI I GODNOŚCI PACJENTA
 
1.  Pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Prawo do poszanowania godności obejmuje także prawo do umierania w spokoju i godności.
2.  Pacjent ma prawo do leczenia bólu.
3.  Na życzenie pacjenta przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna osoba bliska. Osoba wykonująca zawód medyczny udzielająca świadczeń zdrowotnych pacjentowi może odmówić obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w przypadku istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta. Odmowę odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
 
§ 8
PRAWO DO DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ
 
1.  Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.
2.  Przychodnia Familia udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta. Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym.
3.  Przychodnia Familia udostępnia dokumentację medyczną:
a)  do wglądu,
b)  poprzez sporządzenie jej wyciągów, odpisów, kopii, wydruku,
c)  poprzez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, na żądanie organów władzy publicznej albo sądów powszechnych, a także w przypadku gdy zwłoka w wydaniu dokumentacji mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta,
d)   za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej,
e)  na informatycznym nośniku danych.
 
§ 9
PRAWO DO ZGŁOSZENIA SPRZECIWU WOBEC OPINII ALBO ORZECZENIA LEKARZA
 
1.  Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia określonych w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, jeżeli opinia albo orzeczenie ma wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa.
2.  Sprzeciw, wnosi się do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia pacjenta. Sprzeciw wymaga uzasadnienia, w tym wskazania przepisu prawa, z którego wynikają uprawnienia lub obowiązki, o których mowa w ust. 1.
 
§ 10
OGRANICZENIA PRAW PACJENTA I ODSTĄPIENIE OD LECZENIA
 
Korzystanie z praw pacjenta może zostać ograniczone w przypadku wystąpienia zagrożenia epidemicznego oraz ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów
 
§ 11
PODSTAWY PRAWNE
 
W sprawach nieuregulowanych niniejszym dokumentem stosuje się powszechnie obowiązujące przepisy prawa, w tym szczególności ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn. Dz. U. 2021, poz. 711 ze zm.), ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn. Dz. U. 2020, poz. 849 ze zm.), ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn. Dz.U. 2021, poz. 711 ze zm.).

UPRAWNIENIA DO ŚWIADCZEŃ POZA KOLEJNOŚCIĄ

 
Art. 47c ust. 1 pkt 1–14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych określa katalog świadczeniobiorców (pacjentów), którzy mają prawo do skorzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością. Są to między innymi:
  • kobiety w ciąży;
  • osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • osoby o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji;
  • Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi i Zasłużeni Dawcy Przeszczepu;
  • inwalidzi wojenni i wojskowi; kombatanci;
  • cywilne niewidome ofiary działań wojennych;
  • działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych;
  • świadczeniobiorcy do 18 r.ż., u których stwierdzono ciężki i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
  • osoby deportowane do pracy przymusowej;
  • uprawnieni żołnierze lub pracownicy, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
  • weterani poszkodowani, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
  • żołnierze zawodowi, o których mowa w art. 287 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, w przypadku korzystania ze świadczeń w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz przez niego nadzorowanych;
  • żołnierze pełniący terytorialną służbę wojskową, o których mowa w art. 325 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, w przypadku korzystania ze świadczeń udzielanych w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz przez niego nadzorowanych.
 
Zasadą jest, że w przypadku świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalach, świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej oraz stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych inne niż szpitalne, świadczeń tych udziela się według kolejności zgłoszenia, a pacjenta umieszcza się na liście oczekujących (art. 20 ust. 1 i 2 ww. ustawy).
Zgodnie z art. 47c ust. 2 ww. ustawy korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalach i świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej oznacza, że świadczeniodawca udziela tych świadczeń poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących. Świadczeniodawca udziela świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością w dniu zgłoszenia (art. 47c ust. 3 ww. ustawy). W przypadku gdy udzielenie świadczenia nie jest możliwe w dniu zgłoszenia, świadczeniodawca wyznacza inny termin poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących. Świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie może być udzielone w terminie późniejszym niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia (art. 47c ust. 4 ustawy).
Tak więc osobie posiadającej szczególne uprawnienia, która zgłasza się o udzielenie świadczeń w szpitalu lub świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej, udziela się tych świadczeń – co do zasady – w dniu zgłoszenia. Jeżeli nie jest to możliwe, świadczeniodawca powinien ustalić inny termin udzielenia świadczenia – poza kolejnością wynikającą z listy oczekujących. Pamiętajmy, że w przypadku AOS termin ten nie może być dłuższy niż 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. Termin 7 dni nie dotyczy zatem świadczeń szpitalnych!
 
Dodatkowo termin ten stosowany jest wyłącznie w odniesieniu do świadczeniobiorcy (pacjenta) zgłaszającego się po raz pierwszy. W przypadku, gdy świadczeniobiorca (pacjent) jest już objęty leczeniem, przy wyznaczaniu kolejnych terminów traktowany jest jako osoba kontynuująca leczenie, i jedynie wskazania medyczne (plan leczenia) powinny mieć wpływ na wyznaczenie terminu kolejnego świadczenia.
Jeśli czujesz, że Twoje prawa zostały naruszone możesz zwrócić się do:
 
Rzecznika Praw Pacjenta
•   pisemnie na adres: Biuro Rzecznika Praw Pacjenta, ul. Młynarska 46; 01-171 Warszawa
•   pocztą elektroniczną na adres: kancelaria@rpp.gov.pl
•   poprzez ePUAP (Adres skrzynki ePUAP: /RzPP/skrytka)
•   faksem pod nr 22 532-82-30
•   osobiście w siedzibie Biura Rzecznika Praw Pacjenta
 
Kierownika przychodni – dr Aleksandry Stańskiej-Perki
•   w przychodni w środy w godz. 11-12
 
Narodowego Funduszu Zdrowia:
•   Telefoniczna Infolinia Pacjenta 800 – 190 – 590 czynna pn. – pt. w godz. 8.00 – 18.00