Ochrona małoletnich
STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH ZDROWIE SP. Z O.O.
Działając na podstawie art. 22b ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością ma tle seksualnym i ochronie małoletnich (tekst jedn. Dz. U. 2023, poz. 1304) wprowadza się „Standardy ochrony małoletnich w podmiocie leczniczym ZDROWIE Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Pruszkowie.
Sekcja I. Postanowienia ogólne i definicje
1. Niniejsze „Standardy ochrony małoletnich” (zwane dalej „Standardami”) określają zasady i procedury postępowania zapewniające bezpieczne relacje pomiędzy Małoletnimi, a personelem podmiotu leczniczego ZDROWIE SP. Z O.O. oraz zasady postępowania w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia krzywdzenia Małoletniego.
2. Standardy obowiązują wszystkich członków personelu, pacjentów, osoby towarzyszące pacjentom, w szczególności rodziców, opiekunów prawnych i faktycznych, a także inne osoby przebywające na terenie zakładu leczniczego.
3. Użyte w niniejszych „Standardach ochrony małoletnich” pojęcia oznaczają:
1) Standardy – niniejsze Standardy ochrony małoletnich;
2) PRZYCHODNIA – „Zdrowie Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” z siedzibą w Pruszkowie (05-800), ul. Młynarska 2 lok. 11, KRS 0000943700, NIP: 534264328, REGON: 520891226;
3) Małoletni – osoba, w tym pacjent, która nie ukończyła 18. roku życia;
4) Niebieska Karta – procedura „Niebieskiej Karty”, o której mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (tekst jedn. Dz. U. 2024, poz. 424)
5) Rejestr – Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, o którym mowa w ustawie z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tekst jedn. Dz. U. 2023, poz. 1304 ze zm.);
6) K.k. – ustawa z dnia 6 czerwca 1967 r. Kodeks karny (tekst jedn. Dz. U. 2024, poz. 17 ze zm.);
7) K.r.i.o. – ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz. U. 2023, poz. 2809 ze zm.);
8) Opiekun prawny – osoba sprawująca opiekę nad Małoletnim na podstawie obowiązku ustawowego, w tym rodzic lub inny przedstawiciel ustawowy;
9) Opiekun faktyczny – osoba sprawująca faktyczną opiekę nad Małoletnim, pomimo braku obowiązku ustawowego;
10) U.p.n. – ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600 ze zm.);
11) Pracownik – osoba wykonująca lub zamierzająca wykonywać obowiązki zawodowe w zakładzie leczniczym w ramach stosunku pracy lub stosunku cywilnoprawnego, w tym w szczególności umowy zlecenia, kontraktu B2B lub umowy wolontariatu;
12) Krajowy Rejestr Karny – Krajowy Rejestr Karny, o którym mowa w ustawie z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. 2023, poz. 1068 ze zm.)
13) Kierownik – kierownik Przychodni.
4. Za wdrożenie, realizację i nadzór nad wykonywaniem Standardów odpowiada Kierownik lub osoba przez niego upoważniona na piśmie. Postanowienia Standardów dotyczące Kierownika stosuje się odpowiednio do osoby upoważnionej, o której mowa w zdaniu poprzedzającym.
Sekcja II. Bezpieczne relacje pomiędzy małoletnim a personelem. Zachowania niedozwolone
1. Rekrutacja personelu
1. Do wykonywania obowiązków zawodowych w podmiocie leczniczym, w tym w szczególności w zakresie kontaktów z małoletnimi, dopuszczone są wyłącznie Pracownicy, których dane nie zostały ujawnione w Rejestrze oraz niekarane za przestępstwa określone w rozdziałach XIX, XXV oraz art. 189a i art. 207 K.k. oraz przepisach u.p.n. lub za odpowiadające im przestępstwa przewidziane w przepisach prawa obcego.
2. Przed dopuszczeniem Pracownika do wykonywania obowiązków zawodowych, a w przypadku zatrudnienia w ramach stosunku pracy, przed jego nawiązaniem, Kierownik:
a. uzyskuje informację, czy dane Pracownika zamieszczone są w Rejestrze;
b. żąda od Pracownika przedłożenia informacji z Krajowego Rejestru Karnego, a w przypadku Pracowników będących obywatelami innego państwa – informacji z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
3. Przed nawiązaniem stosunku pracy lub rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych w przypadku stosunku cywilnoprawnego Pracownik zobowiązany jest złożyć oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa, oraz jednocześnie przedłożyć informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, zgodnie z załącznikiem nr 1 do Standardów.
4. W przypadku, gdy prawo państwa obcego nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, przedkłada się informację z rejestru karnego tego państwa, a w przypadku braku takiego rejestru – oświadczenie, zgodnie z załącznikiem nr 1 do Standardów.
2. Relacje pomiędzy personelem a Małoletnim
1. Personel PRZYCHODNI buduje relacje z Małoletnimi z poszanowaniem ich praw oraz dóbr osobistych, w tym prawa pacjenta oraz prawa do intymności i prywatności.
2. Przed udzieleniem świadczenia zdrowotnego Małoletniemu oraz w trakcie jego udzielania Pracownik zobowiązany jest:
a. udzielać Małoletniemu w sposób przystępny i zrozumiały niezbędnych informacji o celu, przebiegu oraz możliwych następstwach świadczenia zdrowotnego;
b. zapewnić udzielanie świadczenia zdrowotnego w warunkach zapewniających poszanowanie intymności Małoletniego;
c. zadbać, by rodzic, opiekun prawny lub opiekun faktyczny nie utrudniał procesu udzielania świadczeń zdrowotnych (np. poprzez straszenie dziecka);
d. reagować na wszelkie przejawy agresji fizycznej lub werbalnej wobec Małoletniego, w tym również ze strony rodziców, opiekunów prawnych lub opiekunów faktycznych;
e. odmówić lub zaprzestać udzielania świadczeń zdrowotnych w przypadku, gdy z okoliczności, w tym zachowania Małoletniego lub osób mu towarzyszących, wynika, że udzielenie świadczenia może wywołać lub zwiększyć krzywdę Małoletniego, a względy zdrowotne się temu nie sprzeciwiają.
3. Zabronione są:
a. naruszanie integralności cielesnej Małoletniego w sposób i w zakresie nieuzasadnionym celem świadczenia zdrowotnego;
b. wszelkie zachowania mogące budzić lęk, upokorzenie lub poczucie wstydu Małoletniego;
c. wprowadzanie Małoletniego w błąd co do zakresu, celu i następstw udzielanych świadczeń zdrowotnych;
d. dyskryminowanie Małoletniego z jakichkolwiek przyczyn, w tym ze względu na wiek lub stopień rozwoju;
e. bagatelizowanie zgłaszanych przez Małoletniego potrzeb lub symptomów (np. bólu, lęku);
f. utrwalanie, rozpowszechnianie i jakiekolwiek wykorzystywanie wizerunku Małoletniego bez uprzedniej pisemnej zgody jego przedstawiciela ustawowego.
4. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet
1. PRZYCHODNIA nie udostępnia Małoletnim możliwości korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet.
2. Wszelkie przypadki niedozwolonego korzystania przez Małoletniego z sieci Internet przy wykorzystaniu sieci teleinformatycznej PRZYCHODNI Pracownicy zobowiązani są zgłaszać Kierownikowi.
Sekcja III. Zasady podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.
1. Krzywdzeniem Małoletniego są wszelkie przejawy przemocy fizycznej, psychicznej, ekonomicznej, seksualnej wobec Małoletniego, niezależnie od miejsca popełnienia, czasu trwania, intencji sprawcy, a także skutków i rozmiarów krzywdy wyrządzonej Małoletniemu. W szczególności za przejawy krzywdzenia Małoletniego uznaje się:
a. naruszenie integralności cielesnej Małoletniego, w tym uszkodzenie ciała, naruszenie czynności narządu ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia;
b. poniżanie, upokarzanie lub ośmieszanie Małoletniego;
c. groźby kierowane wobec Małoletniego;
d. praktyki manipulacyjne wobec Małoletniego;
e. uniemożliwianie lub utrudnianie zaspokajania przez Małoletniego podstawowych potrzeb życiowych (np. wyżywienie, ubranie, schronienie, edukacja);
f. dyskryminowanie Małoletniego z jakichkolwiek przyczyn.
2. W przypadku podejrzenia krzywdzenia Małoletniego lub uzyskania informacji o krzywdzeniu Małoletniego, Pracownik zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić o tych okolicznościach Kierownika lub osobę go zastępującą. Informację należy przekazać w sposób zapewniający bezpieczeństwo i poufność danych oraz zabezpieczyć je przed dostępem osób nieuprawnionych.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 Pracownik, który powziął podejrzenie o krzywdzeniu małoletniego lub uzyskał informację o krzywdzeniu, zobowiązany jest sporządzić pisemną informację zawierającą w szczególności:
a. imię i nazwisko Pracownika,
b. imię i nazwisko Małoletniego;
c. imię i nazwisko oraz dane kontaktowe opiekunów prawnych albo opiekunów faktycznych Małoletniego;
d. datę stwierdzenia okoliczności, o których mowa w ust. 1;
e. opis stwierdzonych okoliczności;
f. datę sporządzenia informacji;
g. wskazanie osoby, której udzielono informacji o okolicznościach, o których mowa w ust. 1.
4. W przypadku, gdy okoliczności, o których mowa w ust. 2, zostały stwierdzone w trakcie lub w związku z udzielaniem Małoletniemu świadczeń zdrowotnych, Pracownik udzielający świadczeń dokonuje stosownej wzmianki w dokumentacji medycznej Małoletniego pacjenta.
5. Na podstawie informacji, o których mowa w ust. 2, Kierownik lub osoba go zastępująca dokonuje weryfikacji uzyskanych informacji w szczególności poprzez:
a. rozmowę z Pracownikiem;
b. rozmowę z Małoletnim – w miarę możliwości oraz z uwzględnieniem wieku i stopnia rozwoju Małoletniego,
c. rozmowę z rodzicami, przedstawicielami ustawowymi lub opiekunami;
d. weryfikację dokumentacji, w przypadku gdy okoliczności, o których mowa w ust.1, zostały udokumentowane i znajdują się w dyspozycji Kierownika;
e. zasięgnięcie, w miarę możliwości, opinii psychologa, prawnika lub innych ekspertów – pod warunkiem zapewnienia poufności danych Małoletniego oraz zobowiązania ww. osób do zachowania tajemnicy zawodowej.
6. Po dokonanej weryfikacji Kierownik podejmuje decyzję o ewentualnym zainicjowaniu postepowania (postępowań) formalnoprawnego, w szczególności złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa lub zawiadomienia właściwego sądu opiekuńczego.
7. W przypadku podejrzenia, że osobą odpowiedzialną za wyrządzenie krzywdy Małoletniemu jest Pracownik, Kierownik niezwłocznie, niezależnie od pozostałych czynności podejmowanych w celu wyjaśnienia okoliczności sporawy, niezwłocznie odsuwa Pracownika od procesu udzielania świadczeń zdrowotnych Małoletniemu i zapewnia, by Pracownik nie miał pozostawał w kontakcie z Małoletnim do czasu wyjaśnienia sprawy. W przypadku, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym Kierownik wszczyna wewnętrzne postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia podstaw i zakresu ewentualnej odpowiedzialności Pracownika oraz podjęcia dalszych działań prawnych wobec Pracownika, niezależnie od czynności podejmowanych w celu ochrony Małoletniego.
8. Podejmując czynności, o których mowa w niniejszej sekcji Kierownik zobowiązany jest zapewnić, by postępowanie sprawdzające prowadzone było w sposób nienaruszający prawnie chronionych dóbr Małoletniego oraz innych osób, w tym w szczególności z zachowaniem bezpieczeństwa i poufności danych, a także zadbać, by dokonywane czynności w żaden sposób nie naruszały dobrostanu psychicznego Małoletniego.
Sekcja IV. Zasady postępowania i osoby odpowiedzialne za inicjowanie postępowań prawnych
1. W przypadku podejrzenia, że okoliczności stwierdzone w trybie określonym w Sekcji III mogą stanowić przestępstwo na szkodę Małoletniego, Kierownik zawiadamia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa właściwą jednostkę organizacyjną prokuratury.
2. Wzór zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa stanowi załącznik nr 2 do Standardów.
3. W przypadku podejrzenia, że dobro Małoletniego może być zagrożone Kierownik zawiadamia o takiej okoliczności sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania Małoletniego.
4. Wzór zawiadomienia sądu opiekuńczego stanowi załącznik nr 3 do Standardów.
5. Kierownik podmiotu leczniczego jest odpowiedzialny za wszczęcie procedury Niebieskiej Karty.
Sekcja V. Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia
1. W przypadku ujawnienia krzywdzenia Małoletniego zgodnie z postanowieniami Sekcji III, Kierownik podejmuje działania w celu ustalenia planu wsparcia Małoletniego.
2. Ustalając plan wsparcia Kierownik powinien uwzględniać przede wszystkim dobro Małoletniego oraz uwzględniać jego wolę.
3. Przy ustalaniu planu wsparcia Małoletniego Kierownik może, w miarę możliwości, zasięgać opinii ekspertów, w tym psychologa i adwokata lub radcy prawnego.
Sekcja VI. Zasady przeglądu i aktualizacji Standardów
1. Kierownik lub osoba przez niego upoważniona dokonuje przeglądu Standardów i oceny ich stosowania nie rzadziej niż raz na 2 lata w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami prawa.
2. W razie konieczności aktualizacji Standardów, Kierownik lub osoba przez niego upoważniona, zapoznaje personel placówki z treścią zaktualizowanych Standardów.
Sekcja VII. Przygotowanie personelu do stosowania Standardów
1. Kierownik lub osoba przez niego upoważniona zapoznaje personel o treści Standardów niezwłocznie po ich ustaleniu.
2. Każdy z Pracowników zobowiązany jest do zapoznania się z treścią Standardów oraz do ich stosowania. Naruszenie Standardów stanowi ciężkie naruszenie obowiązków Pracownika i może stanowić podstawę rozwiązania umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.
Sekcja VIII. Zasady i sposób udostępniania małoletnim oraz ich rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania
1. Kierownik udostępnia Standardy Małoletnim, Opiekunom prawnym oraz Opiekunom faktycznym do zaznajomienia się i ich stosowania poprzez umieszczenie w miejscu ogólnodostępnym w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych oraz na stronie internetowej placówki.
2. Wersja skrócona Standardów, przeznaczona dla Małoletnich, stanowiąca załącznik nr 4 do Standardów, udostępniana jest w sposób określony w ust. 1.
3. W trakcie pierwszej wizyty w zakładzie leczniczym Pracownik punktu obsługi pacjenta/rejestracji informuje Małoletniego, Opiekuna prawnego lub Opiekuna faktycznego o stosowaniu w placówce Standardów oraz o możliwości zapoznania się z nimi w sposób określony w ust. 1.
Sekcja IX. Przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielanie wsparcia małoletniemu. Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego
1. Zgłoszenia o zdarzeniach zagrażających Małoletniemu przyjmuje Pracownik punktu obsługi pacjenta/rejestracji lub Pracownik udzielający świadczeń zdrowotnych Małoletniemu.
2. Ujawnione lub zgłoszone incydenty lub zdarzenia zagrażające dobru Małoletniego przechowywane są w siedzibie PRZYCHODNI.
3. W przypadku, gdy zdarzenia lub incydenty zagrażające dobru Małoletniego dotyczą udzielanych świadczeń zdrowotnych lub pozostają w związku z ich udzielaniem albo mają istotne znaczenie dla przebiegu procesu diagnostycznego lub leczniczego, Pracownik udzielający świadczeń zdrowotnych dokonuje stosownej wzmianki w dokumentacji medycznej Małoletniego.
4. Dokumentacja dotycząca ujawnionych lub zgłoszonych incydentów i zdarzeń zagrażających dobru Małoletniego przechowywana jest przez okres 10 lat. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 dokumentacja dołączana jest do dokumentacji medycznej i przechowywana przez okres przechowywanie dokumentacji medycznej.
5. Po upływie okresu przechowywania dokumentacja jest niszczona w sposób uniemożliwiający identyfikację osób, których dotyczy.
Sekcja X. Postanowienia końcowe
1. Standardy wchodzą w życie z dniem 15 sierpnia 2024 r.
2. Każdy Pracownik zobowiązany jest do zapoznania się ze Standardami i do ich stosowania.
3. Wszelkie zmiany do Standardów wprowadza Kierownik. Postanowienia pkt 2 stosuje się odpowiednio.